Over de omvang van middelengebruik onder jongeren is in Nederland alleen gefragmenteerd onderzoek beschikbaar waarin verschillende doelgroepen, middelen en leeftijdscategorieën zijn onderzocht. Onderzoek laat verder zien dat jongeren die te maken krijgen met de jeugdhulp/jeugdbescherming of speciaal onderwijs volgen mogelijk kwetsbaarder zijn voor middelengebruik. Specifiek jongeren met een LVB lijken door middelengebruik vaker in de problemen te komen dan jongeren zonder een LVB. Daarnaast wordt vaak pas in een later stadium hulp gezocht dan bij jongeren zonder een LVB.
In de residentiële jeugdzorg rookt ruim een kwart (26%) van de jongeren dagelijks. Dit is een veel grotere groep dan in het reguliere onderwijs, waar 2% dagelijks rookt. Hierbij moet wel opgemerkt worden dat de vergelijking enkel te maken is voor twaalf- tot en met vijftienjarigen, omdat de groep zestien- en zeventienjarige scholieren uit het landelijke scholierenonderzoek niet representatief is voor de algemene populatie. Verder heeft ruim de helft (52%) van de jongeren ooit cannabis gebruikt, vergeleken met 8% van de jongeren in het reguliere onderwijs. Ook voor middelen zoals ecstasy, cocaïne, amfetamine, lachgas e.d. ligt het percentage jongeren dat deze middelen ooit heeft gebruikt hoger in de residentiële jeugdzorg dan in het reguliere onderwijs. De verschillen zijn een stuk kleiner wanneer enkel gekeken wordt naar gebruik in de laatste maand.
Ook in Justitiële Jeugdinrichtingen (JJi’s) blijkt het gebruik hoger te liggen dan in het reguliere onderwijs. De meest recente (gepubliceerde) cijfers zijn afkomstig uit 2009. Hieruit blijkt dat van de dertien- en veertienjarige jongens ruim de helft (54%) hasj of wiet had gerookt in de maand voorafgaand aan een verblijf in een JJi. Dat is twaalf keer zoveel als in het reguliere onderwijs. Ook bij oudere jongens lag het gebruik hoger onder de JJi-groep dan onder het reguliere onderwijs (62% onder vijftien- en zestienjarigen en 70% onder zeventien- en achttienjarigen). Verder bleek dat het merendeel van de jongens (65%) minimaal éénmaal cannabis gebruikte tijdens hun verblijf in een JJi.