Tools
Materialen die jou en je team kunnen helpen bij het invoeren en toepassen van de Richtlijnen jeugdhulp en jeugdbescherming. Welke tool je waarvoor kunt inzetten, lees je in het overzicht van tools (pdf)
Suggesties?
Heb je suggesties voor bestaande of nieuwe tools. Laat weten waaraan je behoefte hebt, dan kunnen wij kijken of we daaraan tegemoet kunnen komen. Mail naar info@richtlijnenjeugdhulp.nl.
Kennismaken met richtlijnen
-
Learning byte
Meer weten over de basis van de richtlijnen? Volg dan de online ‘learning byte’.
In korte tijd krijg je antwoorden op vragen als wat, waarom en voor wie de richtlijnen zijn en hoe je met de richtlijnen kunt werken.
De learning byte is geschikt als opfrisser wanneer je al langer met de richtlijnen werkt én als eerste kennismaking. Volgens verschillende professionals zou de learning byte een plek moeten krijgen in het inwerkprogramma van (aankomend) jeugdprofessionals.
-
Animatie
Animatie die je kunt gebruiken om in anderhalve minuut te vertellen wat richtlijnen jeugdhulp en jeugdbescherming zijn.
-
Downloads richtlijnen
Voor het raadplegen en gebruiken van een richtlijn, heb je een aantal producten tot je beschikking: de richtlijn zelf, de onderbouwing, een set werkkaarten en informatie voor ouders. Deze materialen kun je downloaden en/of tegen betaling bestellen door op de betreffende richtlijn-pagina te kiezen voor de knop ‘Downloads’, te vinden rechtsboven de pagina. Naar de richtlijnen:
- ADHD
- Crisisplaatsing
- Ernstige gedragsproblemen
- Gezinnen met meervoudige en complexe problemen
- Kindermishandeling
- KOPP/KOV
- Middelengebruik
- Pleegzorg
- Problematische gehechtheid
- Residentiële jeugdhulp
- Samen met ouders en jeugdige beslissen over passende hulp
- Scheiding en problemen van jeugdigen
- Seksuele ontwikkeling
- Stemmingsproblemen
- Uithuisplaatsing
-
Interactieve powerpoint
Deze algemene interactieve powerpoint (ontwikkeld door de BPSW) kun je gebruiken om collega’s te informeren. De tijdsduur van de presentatie is 45 minuten. De presentatie is interactief: dat wil zeggen dat de presentatie vanzelf beweegt. Je past jouw spreektempo daarop aan. Download de presentaties hieronder:
-
Powerpointpresentaties
Om collega’s te informeren over de richtlijnen kun je gebruik maken van onderstaande Powerpoint-presentaties over de richtlijnen.
Algemene introductie op de richtlijnen:
Voor een aantal richtlijnen zijn specifieke presentaties beschikbaar:
-
Werkbladen
Voor een aantal richtlijnen is een werkblad beschikbaar waarmee je zelf of samen met je team kennis kunt maken met de richtlijn. Als je het werkblad door werkt krijg je ook een overzicht van hoe je de richtlijn op dit moment al toe past en kom je achter de dingen die nog aandacht vragen. De werkbladen:
-
Workshop ‘Vind de weg door het woud aan richtlijnen’
Hoe pas je verschillende richtlijnen naast elkaar toe in de dagelijkse praktijk? Daarmee gaan deelnemers in deze workshop aan de hand van een casus aan de slag. We hebben de workshop zo op papier gezet dat je hem zelf kunt geven in je eigen organisatie. Download de workshop
-
Richtlijn-dobbelsteen
Bij Elker-Het Poortje ontwikkelden de aanjagers een richtlijnen-dobbelsteen om te gebruiken bij het bespreken van een (lastige) casus. Je bekijkt de casus zo vanuit meerdere perspectieven en maakt kennis met de verschillende richtlijnen. Maak zelf een dobbelsteen en gebruik hun spelregels.
-
Ansichtkaarten
Er is een ansichtkaart (pdf) met daarop de richtlijnen en een achterkant die je zelf kunt beschrijven.
Als set van 500 stuks is deze tegen kostprijs te bestellen bij Buro Extern.
-
Posters
Attendeer binnen je eigen organisatie collega’s op het bestaan van de richtlijnen jeugdhulp en jeugdbescherming. Hang deze posters op. Download ze hieronder en print ze zelf op A3-formaat of bestel ze per set van 10 stuks op A3-formaat, voor €4,95.
- Poster Ken jij de richtlijnen? (pdf)
- Poster Doen wat werkt (pdf)
-
Infographics
We zetten stevig in op de bekendheid met richtlijnen en het stimuleren tot gebruik. Wat weten we daar op dit moment van? Om dat in beeld te brengen hebben we infographics gemaakt. Er is één infographic die een totaalbeeld geeft. En een aantal onderdelen kunnen als losse infographic gedownload worden.
-
Films met educatief materiaal
‘Maak kennis met de twee personages Ruben en Mirjam en ga met elkaar in gesprek over wat je wel en niet gezien hebt’. Dat is in het kort wat we beogen met de in totaal vier films die rondom deze personages gemaakt zijn. Aanvullend vind je educatief materiaal om nog dieper op de casus in te gaan. Naar de films
Het invoeren van richtlijnen
-
Implementatieplan
In dit Implementatieplan zijn tips en tools verzameld om de verschillende fasen van implementatie te doorlopen. Op basis hiervan kan een eigen implementatieplan worden gemaakt.
Je kunt je ook laten inspireren door bijvoorbeeld de (jeugd)gezondheidszorg als het gaat om implementeren van vernieuwingen. Kijk eens op:
- Implementatie richtlijnen in de JGZ (Nederlands Centrum Jeugdgezondheid)
- Verbeteren doe je zo (Kennisplein Zorgvoorbeter.nl)
- Thema Implementatie (ZonMw)
Neem voor tips en inspiratie bij het invoeren van richtlijnen in je organisatie eens een kijkje in het dossier Implementatie van het Nederlands Jeugdinstituut. Dit dossier biedt kennis over implementeren en helpt je op weg bij het vinden van een passende aanpak.
-
Aan de slag met de richtlijnen
Hoe krijg jij jezelf én je collega’s zover dat jullie met de Richtlijnen jeugdhulp en jeugdbescherming gaan werken? In de factsheet ‘Aan de slag met de Richtlijnen jeugdhulp en jeugdbescherming’ vind je allerlei tips en trucs. Download de factsheet (pdf)
-
Factsheets
In deze factsheets vind je voor een aantal richtlijnen enkele feiten en cijfers met daarnaast tips die je bij de invoering van deze richtlijn kunt gebruiken. De tips komen uit de proefinvoer.
Download -
Aan de slag met de richtlijn over samen beslissen
In 2016-2017 namen CJG Den Haag en Juzt deel aan een leernetwerk over de Richtlijn Samen met ouders en jeugdige beslissen over passende hulp. Zij hebben scholing ontwikkeld om hun collega’s wegwijs te maken in de toepassing van deze richtlijn. Hun ervaringen zijn in een tool verwerkt. De tool kun je hier downloaden.
-
Richtlijnenmarkt
Op zoek naar een evenement om collega’s kennis te laten maken met de richtlijnen of wil je een kick-off organiseren voor de implementatie van de richtlijnen? Organiseer een richtlijnenmarkt! Met dank aan De Hoenderloo Groep en Juzt hebben we dit draaiboek gemaakt waarmee je zelf je eigen richtlijnenmarkt organiseert.
-
Kwartetspel Richtlijn Residentiële jeugdhulp
Stichting Jeugdformaat heeft een leuk kwartetspel gemaakt om collega’s kennis te laten maken met de Richtlijn Residentiële jeugdhulp voor jeugdhulp en jeugdbescherming. Zij delen het spel graag met anderen.
Gebruik van richtlijnen
-
Aanbevelingen langs de lijn
Hoe kom je erachter of collega’s in jouw organisatie werken met de aanbevelingen die in de verschillende richtlijnen staan? Wat roepen de aanbevelingen in de dagelijkse praktijk op? En wat is ervoor nodig om een aanbeveling beter toepasbaar te maken? Met de ‘Aanbevelingen langs de lijn’ kun je aanbevelingen uit een richtlijn naar keuze met een groep professionals onder de loep nemen. Al doende breng je met elkaar het gesprek over het gebruik van richtlijnen op gang. Met als resultaat een gedeelde lijst van verbeteracties. Met de volgende materialen kun je aan de slag:
-
Richtlijnen Thermometer
Weet jij hoe het werken met de Richtlijnen jeugdhulp en jeugdbescherming ervoor staat in jouw organisatie? Door de Richtlijnen Thermometer te gebruiken, krijg je een antwoord op hoe het ervoor staat en kun je met elkaar over het gebruik van richtlijnen reflecteren. Met de volgende materialen kun je aan de slag:
-
Gesprekstool voor gemeenten en jeugdhulporganisaties
Voor een jeugdhulporganisatie is de gemeente een belangrijke gesprekspartner als zijnde opdrachtgever, inkoper, werkgever en/of regisseur. Om dat gesprek te voeden hebben we een gesprekstool ontwikkeld.
In deze tool vinden beide gesprekspartners vragen die zij elkaar kunnen stellen. De tool is vanuit de twee perspectieven te gebruiken. Op de ene zijde ligt de lead bij de gemeente, op de andere zijde aan de kant van de jeugdhulporganisatie. Download de gesprekstool hieronder. En deel jullie ervaringen met ons.
Gesprekstool voor gemeenten en jeugdhulporganisaties (A4-formaat)
Gesprekstool voor gemeenten en jeugdhulporganisaties (A3-formaat) -
Vijf tips voor zelfsturende teams
Hoe stimuleer je dat professionals zich eigenaar voelen van het werken met richtlijnen? In deze factsheet vind je vijf tips. Ontstaan als tips voor zelfsturende teams en tegelijkertijd te benutten door alle professionals in de jeugdhulp en jeugdbescherming.
-
Hoe monitor je het werken met richtlijnen
Hoe gaat het met de implementatie van de richtlijnen in jouw organisatie? Werken professionals met richtlijnen en wat vinden zij ervan? Om antwoord te krijgen op dit soort vragen is het nodig om te monitoren. Dat betekent feedback verzamelen en dat kun je doen op verschillende manieren. Onderstaande tipsheet beschrijft voorbeelden van drie verschillende organisaties. Laat je inspireren en spreek vervolgens in je eigen team of organisatie af wat jullie willen monitoren en hoe jullie dat gaan doen.
Hoe monitor je het werken met richtlijnen: drie praktijkvoorbeelden
Samenwerken met cliënten
-
Info voor ouders
Per richtlijn is er informatie voor ouders beschikbaar. Ga naar de homepage en kijk bij de gewenste richtlijn onder de knop ‘Voor ouders’. De info voor ouders kun je zelf uitprinten of is tegen een vergoeding te bestellen via Buro Extern.
-
Jongerentools: Hulpmap
Welke vragen kan en mag je je hulpverlener stellen? Voorbeeldvragen vinden jongeren op deze tool, de Hulpmap. De vragen helpen jongeren om gesprekken met hun hulpverlener meer eigen te maken. De vragen zijn bedacht door een aantal jongeren die zélf jeugdhulp ontvangen.
We hebben twee versies ontwikkeld: een geïllustreerde bureaulegger en een lijst met vragen.
- Hulpmap – als bureaulegger (A4-formaat)
- Hulpmap – als bureaulegger (A3-formaat)
- Hulpmap – als lijst met vragen (A4-formaat)
Tips hoe professionals de Hulpmap kunnen introduceren en inzetten staan in de instructies.
De Hulpmap is ontwikkeld door Kuseema en Stichting Alexander.
-
Video's voor jongeren
Stichting Alexander heeft voor twee richtlijnen (Richtlijn Pleegzorg en Richtlijn Residentiële jeugdhulp) filmpjes ontwikkeld voor jongeren.
-
Tips van cliënten over gedeelde besluitvorming
Ouders wensen het beste voor hun kind. Hun bijdrage is essentieel voor het slagen van de hulp. Om een goede samenwerking tot stand te brengen is het erg belangrijk dat zij vertrouwen hebben in jou als hulpverlener. Dit vertrouwen is niet altijd vanzelfsprekend. Naast de rol die de cliënt hierin heeft, heb je als professional ook een belangrijke taak. Om jeugdprofessionals te helpen bij het aangaan van een goede samenwerking met hun cliënt, hebben we samen met cliënten een aantal tips verzameld. Download deze publicatie. De publicatie is een tweede versie, waarin we nieuwe feedback van cliënten en professionals hebben verwerkt. Wij zien suggesties voor verbetering graag tegemoet.
-
Vragenkaartje
Om cliënten te informeren over het bestaan van de richtlijnen jeugdhulp en jeugdbescherming kun je gebruik maken van het vragenkaartje met bijbehorende instructie.
De vragenkaartjes zijn per oplage van 250 stuks te bestellen tegen een vergoeding bij Buro Extern. Het vragenkaartje en bijbehorende instructie is een eerste versie. Gebruik de kaartjes in de praktijk en laat ons je suggesties voor verbetering weten!
-
Keuzehulp voor ouders bij beslissingen
In de jeugdhulp en jeugdbescherming neem je als hulpverlener samen met ouders beslissingen over passende hulp. Voor ouders die voor een keuze staan, is de Keuzehulp beschikbaar. Deze tool helpt ouders alle mogelijkheden en voor- en nadelen daarvan op een rij te zetten. Als hulpverlener kunt u ouders op het bestaan van de Keuzehulp wijzen. Download de Keuzehulp.
-
Shared Decision Making: checklist hulpverleners
Samen met je client beslissen over hulp, hoe doe je dat in de praktijk? Gebruik de checklist voor Shared Decision Making.
-
Meer weten?
Bekijk dan ook de pagina ‘Voor cliënten’.