Toestemming voor behandeling

Een behandelingsovereenkomst in de zin van de Wet op de Geneeskundige Behandelovereenkomst (WGBO) wordt afgesloten tussen de rechtspersoon en opdrachtgever onder de volgende voorwaarden:

• Tot twaalf jaar beslissen de gezagdragende ouders over hulp aan hun kind. Formeel speelt de wil van het kind zelf geen rol, maar zal een hulpverlener de wensen van het kind zoveel mogelijk bij beslissingen over de hulp moeten betrekken. Bovendien heeft het kind wel recht op informatie. De jeugdprofessional moet de voorlichting afstemmen op het bevattingsvermogen van het kind. Weigeren ouders toestemming te geven voor een dringend noodzakelijke ingreep of behandeling, dan kan via de Raad voor de Kinderbescherming worden bewerkstelligd dat dit tijdelijk wordt overruled door een kinderbeschermingsmaatregel. Het ouderlijk gezag kan in dat geval tijdelijk geheel of gedeeltelijk worden geschorst (Art. 1:268 lid 1 onder b BW). Zie ook de Handreiking Toestemmingsvereiste voor hulp bij kindermishandeling (Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, 2016).
• Bij jeugdigen van twaalf tot en met vijftien jaar is in principe dubbele toestemming vereist, zowel van de ouders als van de jeugdige zelf (KNMG, 2019). Er zijn echter uitzonderingen bijvoorbeeld bij abortus en anticonceptie, opgenomen in Art. 7:450 lid 2 BW. Er kan een abortus worden uitgevoerd en anticonceptie worden voorgeschreven, zonder de toestemming van ouders, indien zij kennelijk nodig is teneinde ernstig nadeel voor de patiënt te voorkomen en indien de minderjarige de verrichting weloverwogen blijft wensen. De patiënt zal zich hierbij moeten wenden tot andere volwassenen, deskundigen (Fiom, huisarts). Het is uiteindelijk de behandelaar die besluit of de ouders/ voogd bij het te nemen besluit betrokken moet(en) worden.
• Vanaf zestien jaar beslist de jeugdige zelf over de hulp, tenzij hij wilsonbekwaam is. Voor jeugdigen van zestien en zeventien jaar wordt in de Wet op de Geneeskundige Behandelovereenkomst (WGBO) een uitzondering gemaakt. Vanaf het zestiende jaar gaan adolescenten, mits wilsbekwaam, zelfstandig een geneeskundige behandelingsovereenkomst aan en beslissen ze zelf over diagnostisch onderzoek of behandeling.