Beschermende factoren tegen het ontwikkelen van traumagerelateerde problemen
Sommige kenmerken van de ingrijpende gebeurtenis, de jeugdige en de omgeving beschermen tegen het ontwikkelen van traumagerelateerde problemen. De aanwezigheid van beschermende factoren en veerkracht bevorderen elkaar wederzijds. Maar als jeugdigen over veerkracht beschikken, betekent dit niet dat er geen psychopathologie is. Het is belangrijk de volgende beschermende factoren in kaart te brengen (Beer & De Roos, 2017; Hornor, 2017; Liu et al., 2017; McLaughlin & Lambert, 2017; Rutter, 2012; Sattler & Font, 2018; Sciaraffa et al., 2018; Weisaeth et al., 2017).
Gebeurtenis
- Waren de ouders of was er een andere hechtingsfiguur in de buurt? Waren deze in staat om de jeugdige te beschermen, te troosten en te helpen diens emoties te reguleren?
Jeugdige
- Is er een volwassene die de jeugdige veiligheid kan bieden en kan troosten en beschermen?
- Beschikt de jeugdige over goede sociale, cognitieve en probleemoplossingsvaardigheden en een adequate impulscontrole?
- Heeft de jeugdige een positief zelfbeeld? Is de jeugdige extravert?
- Lukt het de jeugdige om de gebeurtenis op een redelijke manier te interpreteren (functionele betekenisgeving)?
Ouders, gezin, omgeving
- Zijn de ouders beschikbaar en ondersteunend? Kunnen zij adequaat omgaan met de situatie? Kunnen ze hun eigen stressreacties en die van gezinsleden adequaat hanteren? Kunnen zij, zo nodig, om steun vragen?
- Is er betrokkenheid en steun van de omgeving? Zowel de hoeveelheid beschikbare anderen als de kwaliteit van de relaties is hierbij relevant.
- Is de buurt veilig, is er cohesie binnen de gemeenschap, zit de jeugdige op een fijne, passende school, kan de jeugdige activiteiten ondernemen waarin hij zich competent kan voelen en zich kan uiten? En hoe is de sociaal-economische status?
Do’s
- Risicofactoren in kaart brengen en in nauw overleg met jeugdige en gezin beoordelen of er ondersteunende interventies nodig zijn.
- Beschermende factoren in kaart brengen en beoordelen of en op welke manier deze te bevorderen zijn.
Don’ts
- Ervan uitgaan dat behandeling onnodig is als er veel beschermende factoren aanwezig zijn.
