Stemmingsproblemen

5. Interventies bij stemmingsproblemen

De volgorde van interventies bepalen

Specifieke indicaties en contra-indicaties voor interventies bij stemmingsproblemen zijn aangegeven in de bovenstaande tabellen.

Welke interventies geschikt zijn voor jeugdigen met stemmingsproblemen is afhankelijk van de ernst van de problematiek en de leeftijd van de jeugdige. De interventies met de hoogste bewijskracht hebben de voorkeur. In het algemeen geldt ook: hoe eerder er hulp wordt geboden, hoe beter. De stappen van gedeelde besluitvorming worden gevolgd. Hulpverleners gaan samen met de ouders en jeugdige na wat de problemen zijn, welke wensen en ideeën zij hebben ten aanzien van de hulp hebben en welke mogelijkheden zij hebben voor ondersteuning vanuit hun sociale netwerk. Hierbij kan op voorlichtingsmateriaal worden gewezen. Voor jongeren met een migratie- of vluchtelingenachtergrond zijn beeldverhalen beschikbaar. Het is belangrijk jeugdige en ouders de best passende mogelijkheden voor professionele hulp voor te leggen en met hen de voor- en nadelen van deze interventies te bespreken. Ook de voorkeuren, wensen en verwachtingen die ouders en jeugdigen hierin hebben dienen te worden besproken, bijvoorbeeld ten aanzien van online hulp of face-to-face contact. Hulpverleners moeten ouders en jeugdige goed informeren, goed bevragen en goed naar ze luisteren om het proces van gedeelde besluitvorming samen invulling te kunnen geven. Gezamenlijk beslissen zij welke hulp het beste aansluit bij de vraag of het probleem en hun voorkeuren.

Medicamenteuze behandeling

Met medicatie in de behandeling van depressie dient niet te snel gestart te worden. Het moet ook altijd op basis van gezamenlijke besluitvorming plaatsvinden. Voorafgaand aan het voorschrijven en instellen van medicatie dient een somatische oorzaak van de psychische klachten te zijn uitgesloten. Bij jeugdigen onder de achttien jaar kunnen antidepressiva alleen door de kinder- en jeugdpsychiater worden voorgeschreven. Die hoort altijd eerst de alternatieven voor medicamenteuze behandeling te overwegen.

Onderzoeksdata over het effect van antidepressiva bij jeugdigen zijn er slechts zeer beperkt. Risico’s bij overdosering zijn belangrijke aspecten in de overwegingen bij medicamenteuze behandeling, evenals het kunnen afbouwen van medicatie. Om terugval te voorkomen moet de medicamenteuze behandeling gedurende een jaar na herstel worden voortgezet. Als er eenmaal wordt overgegaan op medicatie duurt het traject dus langer.

Bij het opbouwen van medicatie dient een mogelijk verhoogd risico op suïcidaliteit onder controle gehouden te worden (zie ook Suïcidaliteit) door jeugdigen die hiermee worden behandeld  zeer nauwkeurig te volgen.

Terugvalpreventie

Terugvalpreventie neemt een belangrijke plaats in de behandeling van kinderen, jongeren en jongvolwassenen met een depressie. Terugvalpreventie kan bestaan uit het bevorderen van zelfhulp, regelmatige monitoring gedurende meerdere jaren, door het opstellen van een terugvalpreventieplan, het aanbieden van specifieke terugvalpreventieprogramma’s en contactinformatie bij een dreigende terugval of recidivering, zodat indien dit optreedt een nieuwe behandeling snel kan worden ingezet. Met de gespecialiseerde zorg dient afgestemd te worden wie wat kan doen in het voorkomen van terugval. Volg voor aanwijzingen omtrent terugvalpreventie de checklists per leefgebied in paragraaf 6.2.

Aanbevelingen
Effectieve (preventieve) interventies
Reageer!