Richtlijn Residentiële jeugdhulp in herziening
Voorgestelde naamswijziging: Jeugdhulp met verblijf
Start herziening: september 2022
Geplande afronding herziening: 2025
Aanleiding
De richtlijn Residentiële jeugdhulp is in herziening. De richtlijn is in 2015 voor het eerst gepubliceerd. In 2021 zijn de interventies in de richtlijn geactualiseerd. Maatschappelijke ontwikkelingen rondom residentiële jeugdhulp zijn sindsdien in een stroomversnelling geraakt. Denk bijvoorbeeld aan de motie over het stoppen met gesloten jeugdzorg en de ontwikkeling van kleinschalige voorzieningen. Ook recente onderzoeken, praktijkinnovaties en signalen van jongeren en hun ouders zijn aanleiding voor deze herziening.
Herzieningsproces
In opdracht van het NJi en de beroepsverenigingen BPSW, NIP en NVO stelt een herzieningswerkgroep de gewenste wijzigingen vast. Deze herzieningswerkgroep bestaat uit praktijkprofessionals, onderzoekers en ervaringsdeskundigen.
Daarnaast hebben focusgroepen met ervaringsdeskundige ouders en ervaringsdeskundige jongeren bijgedragen om verdieping aan te brengen op de inhoud. In twee klankbordsessies zijn de concept aanbevelingen op de uitgangsvragen getoetst.
Tijdens de herzieningsperiode blijft de huidige richtlijn de vakinhoudelijke standaard voor jeugdprofessionals. Lees meer over de verschillende stappen in een herziening.
Waar staan we nu?
De herzieningswerkgroep heeft per hoofdstuk wijzigingen voorgesteld. Bijvoorbeeld over het verbreden van de richtlijn, de focus op een aantal thema’s en vernieuwde uitgangsvragen.
Voorgestelde wijzigingen in conceptversie richtlijn
Verbreding richtlijn
De herzieningswerkgroep pleit voor een verbreding van de richtlijn, die handelingsadviezen geeft aan professionals die werken met jongeren die kort- of langdurend verblijven in een vervangende thuissituatie. Met uitzondering van jongeren in pleeggezinnen en jongeren in justitiële jeugdinrichtingen. Het kan hierbij gaan om verblijf in een logeerhuis of crisisplek, verblijf in een gesloten instelling of verblijf als gevolg van een GGZ-opname.
Met deze verbreding stelt de herzieningswerkgroep voor om de naam van de richtlijn te wijzigen naar Richtlijn Jeugdhulp met verblijf.
Focus
Tijdens diverse bijeenkomsten zijn verschillende onderwerpen aangedragen door praktijkprofessionals, onderzoekers en ervaringsdeskundigen. Naar aanleiding daarvan is er in het concept van de herziening extra aandacht besteed aan deze thema’s:
- Het leveren van maatwerk aan de jeugdige en het gezin. Met aandacht voor relationeel verbinden, traumasensitief werken, de verklarende analyse, inzet van ervaringsdeskundigheid, emotieregulatie en veerkracht;
- Participatie van ouders als belangrijke basis;
- Het structureel betrekken en contact houden met het netwerk;
- Een meer prominente rol voor wonen met perspectief en zo thuis mogelijk opgroeien;
- Een bredere kijk op veiligheid met aandacht voor het verdragen van risico’s;
- De focus in de herziene richtlijn ligt op care en niet op cure. Care omvat de opvoeding en dagelijkse verzorging. Cure omvat specifieke interventies en behandeling met als doel om (psychische) problematieken te verminderen.
Uitgangsvragen
Bovenstaande focus heeft mede geleid tot een aanpassing van de uitgangsvragen. Met onderstaande nieuwe uitgangsvragen beoogt de herzieningswerkgroep richting te geven aan het handelen van professionals in de jeugdhulp met verblijf ten behoeve ontwikkeling, zelfregulatie en herstel van de jongeren die daar verblijven.
- Hoe bevorder je een pedagogisch klimaat dat gericht is op herstel, ontwikkeling en zelfregulatie?
- Hoe bevorder je een klimaat waarin jongeren en professioneel opvoeders samen bijdragen aan veiligheid en veiligheidsbeleving?
- Hoe werk je effectief samen met ouders, zodat ouders actief invulling kunnen geven aan het ouderschap tijdens jeugdhulp met verblijf?
- Hoe sluit je effectief aan bij het werken aan waardevol leven tijdens en na verblijf?
Vervolg
Parallel aan de deze herziening zijn we de richtlijnen ook aan het herstructureren zodat we deze toegankelijker aan kunnen bieden op de website. De voorgestelde wijzigingen worden meegenomen tijdens het proces van herstructurering van deze richtlijn. Na herstructurering en uitwerking van de onderbouwing wordt de richtlijn voor commentaar voorgelegd aan de beroepsverenigingen BPSW, NIP en NVO. In deze commentaarfase is ook Defence for Children betrokken door advies te geven over de mate waarin de richtlijn overeenstemt met het VN-verdrag inzake de Rechten van het Kind.
De versie die hierop volgt wordt opnieuw voorgelegd aan beroepsverenigingen, deze keer om de richtlijn te autoriseren. Publicatie van de herziene richtlijn wordt in 2025 verwacht.