Residentiële jeugdhulp

1. Het pedagogisch leefklimaat

Aanbevelingen

Steun en responsiviteit

  • Behandel jeugdigen in de leefgroep als individuen en niet alleen als groep: toon betrokkenheid en sluit aan bij de leefwereld van een jeugdige door te kijken, vragen te stellen en interesse te tonen in zijn vrije tijd, school, familie en vrienden.

  • Wees je bewust van je persoonlijke stijl in de interactie met jeugdigen, je emotionele stabiliteit en je eigen ervaring met gehechtheidsrelaties. Reflecteer regelmatig met teamgenoten op je eigen functioneren. Ga na welke invloed je persoonlijkheid en je ervaringen hebben op de mate waarin je de aanbevelingen toepast die zijn gericht op het bevorderen van een pedagogisch leefklimaat. Vraag om supervisie.

  • Zorg voor een goede balans tussen het bieden van empathie en emotionele steun enerzijds en het zorgen voor een goede samenwerkingsrelatie gericht op taken en doelen anderzijds.

… Meer

Groei en ontwikkeling

  • Besteed in de dagelijkse zorg veel aandacht aan bekrachtiging. Heb oog voor wat de jeugdige goed doet, geef hem positieve feedback op zijn gedrag en benadruk positieve eigenschappen, ook in de rapportage.

  • Bevorder de autonomie van de jeugdige door:

    • hem eigen successen te laten ervaren én gedoseerd eigen fouten te laten maken;
    • samen aan eigen oplossingen te werken;
    • hem invloed te geven op regelgeving en de invulling van activiteiten.
  • Motiveer de jeugdige tot gedragsverandering door hem te vragen wat hij wil bespreken, open vragen te stellen, met hem de voor- en nadelen van verandering te verkennen, reflecterend te luisteren, en uitspraken over de motivatie om te veranderen uit te lokken en te bevestigen door samenvattingen en complimenten te geven.

  • Praat regelmatig met de jeugdige over school. Wat zijn zijn verwachtingen, wat vindt hij van het onderwijs? Ondersteun hem bij het plannen en maken van huiswerk. Toon interesse in ervaringen tijdens de schooldag en in leerprestaties. Onderhoud contact met school en reageer snel bij problemen op school.

  • Zorg ervoor dat het leven in de groep zo gewoon mogelijk verloopt, onder andere door vrienden en familie van de jeugdigen uit te nodigen op de groep, te zorgen voor een huiselijke inrichting, en deelname van jeugdigen aan sportverenigingen of andere clubs te stimuleren.

  • Besteed in de dagelijkse omgang en in de rapportage aandacht aan de ontwikkelingstaken die passen bij de (cognitieve en sociaal-emotionele) leeftijd van de jeugdige. Houd rekening met eventuele beperkingen van de jeugdige door kleine doelen te stellen en rekening te houden met terugval.

  • Zet interventies en specifieke opvoedingsstrategieën in die de jeugdige kunnen helpen om de invloed van problemen te overwinnen. Zie hiervoor de richtlijnen voor jeugdhulp en jeugdbescherming Ernstige gedragsproblemen, ADHD, Problematische gehechtheid, Middelengebruik, Stemmingsproblemen en Kindermishandeling.

… Meer

Structuur en regels

  • Stel samen met de jeugdigen in de groep een beperkt aantal (vijf) controleerbare regels op die respectvol zijn en concreet aangeven wat er van de jeugdigen wordt verwacht. Geef er een duidelijke uitleg bij.

  • Geef complimenten wanneer jeugdigen de regels naleven.

… Meer

Onderlinge interactie en atmosfeer

  • Geef jeugdigen autonomie bij de invulling van het dagelijks leven. Organiseer bijvoorbeeld gesprekken met de groep om te bespreken wat er leeft. Vraag jeugdigen wat zij belangrijk vinden als het gaat om de omgang met elkaar, wat zij van de sfeer vinden, welke regels zij belangrijk vinden en welke activiteiten zij willen organiseren in hun vrije tijd. Maak jeugdigen medeverantwoordelijk voor de atmosfeer en onderlinge interactie door hen te leren elkaar aan te spreken en te onderhandelen. Luister en neem hun inbreng serieus.

… Meer

Algemeen

  • Vraag als pedagogisch medewerker regelmatig feedback aan de jeugdige op het eigen handelen en het leefklimaat in de groep. Je kunt hierbij gebruik maken van instrumenten als de Jeugdformaat monitor, Kwaliteitstoolkit Residentiële jeugdzorg, Sfeerthermometer Rubicon, Quickscan pedagogisch klimaat, Inspectieteams Jeugdzorg Q4C, Vragenlijst Pedagogisch leefklimaat 4-8 jaar, de Vragenlijst Pedagogisch (leef)klimaat alliantie 8-14 jaar of een aanpassing van de Prison Group Climate Inventory voor jeugdigen van 12 tot 24 jaar.

  • Vraag om supervisie en ondersteuning bij de uitvoering van bovenstaande aanbevelingen.

… Meer

Aanbevelingen voor de organisatie, de staf en het management

  • Ondersteun medewerkers die zorg dragen voor een positief leefklimaat. Bied supervisie en intervisie aan, plus deskundigheidsbevordering en training. Maak bespreekbaar wanneer de praktijk afwijkt van de aanbevelingen.

… Meer

Diversiteit
Reageer!