Aanbeveling:
Houd bij een lichte verstandelijke beperking (LVB) rekening met extra risicovolle omstandigheden die kwetsbaar maken voor zorgwekkende radicalisering. Maak hiervoor eventueel gebruik van de Handreiking Licht verstandelijke beperking en radicalisering.
Een LVB herken je vaak niet aan de buitenkant. Veel jongeren met een LVB vragen zelf niet om hulp en zijn daarom dus ook vaak ‘niet in beeld’. Redenen hiervoor kunnen onder meer zijn dat deze mensen én hun omgeving (ouders, onderwijs et cetera) hun beperking niet (h)erkennen en dat ‘de omgeving’ de beperking niet openlijk met de persoon in kwestie bespreekt. Ook schaamte speelt vaak een rol bij het niet vragen om hulp: iedereen wil gewoon meedoen, normaal en succesvol zijn (niét anders zijn) en zeker niet als ‘dom’ bekend staan. Jongeren met een LVB zijn bovendien goed in het verbergen van hun beperking onder meer door ‘streetwise gedrag’ en -taalgebruik. Toch kun je zorgwekkende radicalisering binnen deze groep helpen voorkomen en bestrijden, als je alert bent op de risico’s van een LVB in combinatie met zorgwekkende radicalisering, en met aangepast beleid en specifieke ondersteuning. Deze situaties zijn vaak lastig te doorgronden en complex. Dit vraagt om goede samenwerking tussen verschillende domeinen, zoals het sociaal domein, onderwijs en leerplicht, (jeugd)zorg en de strafrechtketen. Maak gebruik van de Handreiking Licht verstandelijke beperking en radicalisering voor het signaleren en effectief aanpakken van zorgwekkende radicalisering bij jongeren met een licht verstandelijke beperking.
Er een wisselwerking tussen het hebben van een licht verstandelijke beperking en ongunstige omstandigheden die een verhoogd risico op problemen tot gevolg hebben. Bijvoorbeeld een grotere mate van beïnvloedbaarheid en een beperkter sociaal netwerk. LVB-kenmerken gerelateerd aan het vertonen van risicovol gedrag zijn onder andere impulsief handelen en moeite hebben met het overzien van de gevolgen van gemaakte keuzes of gedrag. Ook een problematische gezinssituatie, schooluitval, ‘verkeerde vrienden’ en wonen in een kwetsbare wijk spelen een rol. Zie voor meer informatie de website van het Landelijk Kenniscentrum LVB.
Jongeren en jongvolwassenen met een licht verstandelijke beperking lijken ook extra kwetsbaar voor zorgwekkende radicalisering. Bijvoorbeeld omdat zij meer moeite hebben met het toetsen van informatie, of omdat ze makkelijker verbinding maken binnen groepen met afwijkende normen of opvattingen dan elders in de samenleving. Ook zijn jongeren met een licht verstandelijke beperking kwetsbaarder voor rekrutering. Door tijdige herkenning van deze risicovolle omstandigheden is het mogelijk preventief te handelen en passende ondersteuning te bieden.
De Handreiking Licht verstandelijke beperking en radicalisering, ontwikkeld door het Landelijk Steunpunt Extremisme, Expertisecentrum William Schrikker en Platform JEP, bevat informatie over:
Het Expertisecentrum William Schrikker biedt informatie en ondersteuning aan professionals die vermoedens hebben over radicalisering bij een jongere met een licht verstandelijke beperking. Ook het Landelijk Steunpunt Extremisme biedt hierop advies en ondersteuning.