Ga bij gezinnen altijd direct na of het om een KOPP-gezin gaat (hoofdstuk 2).

Breng voor elk KOPP-kind de risico- en beschermende factoren in kaart (hoofdstuk 3).

Heeft een ouder (of hebben ouders) psychische en/of verslavingsproblemen, maak dan een inschatting van het risico op KOPP-problematiek bij de jeugdige. Maak daarbij gebruik van de lijst voor Screening en Interventie Keuze (SIK-lijst). Eventueel kun je ook andere gevalideerde instrumenten gebruiken om te screenen op emotionele en/of gedragsproblemen bij de jeugdige of op gezinsproblematiek (hoofdstuk 4).

Loopt de jeugdige het risico KOPP-problematiek te ontwikkelen, zet dan de aanbevolen interventies uit de SIK-lijst in (hoofdstuk 5). Dat wil zeggen:

• spreek met de ouder(s) over de invloed van psychische en/of verslavingsproblemen van ouders op kinderen;
• motiveer (een) zorgmijdende ouder(s) om hulp te zoeken voor de psychische en/of verslavingsproblemen, en leid de ouder(s) naar deze hulp toe;
• reduceer stress, angst en depressieve gevoelens tijdens de zwangerschap;
• informeer de jeugdige, afgestemd op zijn/haar leeftijd en in overleg met de ouder(s), over de problemen van de ouder(s);
• vergroot het zelfvertrouwen, de copingvaardigheden en de sociale redzaamheid van de jeugdige;
• ondersteun de gezonde ouder (als die er is) in diens ouderrol;
• versterk de gezonde kanten van de ouder(s) met psychische en/of verslavingsproblemen;
• versterk de opvoedingsvaardigheden van de ouder(s);
• help het gezin een steunend netwerk of een vertrouwenspersoon te vinden.

Als niet duidelijk is of de ouder(s) psychische en/of verslavingsproblemen heeft/hebben maar zulke problemen wel worden vermoed, neem dan de VGO (subschaal OBVL) af (hoofdstuk 4). Vraag, in overleg met de ouder(s), nadere informatie op bij de huisarts of behandelaar als over informatieuitwisseling tussen beroepsgroepen afspraken bestaan (in bijvoorbeeld een lokaal convenant). Als blijkt op basis van de vragenlijst of nadere informatie dat de jeugdige het risico loopt KOPP-problematiek te ontwikkelen, zet dan de aanbevolen interventies uit de SIK-lijst in.

Als de ouder(s) de voorgestelde hulp voor de jeugdige weigert/weigeren of geen hulp wil(len) voor de eigen psychische en/of verslavingsproblemen, ga dan met de ouder(s) het gesprek aan. Wijs op de mogelijke gevolgen die de ouderlijke problematiek voor de jeugdige kan hebben, en benadruk hoe belangrijk het is dat de jeugdige zich optimaal kan ontwikkelen (hoofdstuk 6).

Als de aanbevolen interventies lokaal niet voorhanden zijn, zoek dan naar alternatieven en meld de lacune in hulpaanbod – aan de hand van de KOPP-richtlijn – bij de manager van de jeugdhulpinstelling (hoofdstuk 6).