Het is van belang onderscheid te maken tussen algemene werkzame factoren en specifieke factoren die van belang zijn in de hulp aan gezinnen met meervoudige en complexe problemen. Algemene werkzame factoren zijn factoren die betere resultaten opleveren, ongeacht de problemen van de cliënt en de methodiek die wordt toegepast. Specifiek werkzame factoren zijn elementen die werkzaam zijn voor bepaalde typen interventies, in de context van de interventiedoelen en de beoogde doelgroep.
Algemene werkzame factoren in de uitvoering van interventies zijn gelegen in de relatie tussen hulpverlener en cliënt (of gezin), en het aansluiten bij de hulpvraag – in de structurering van de interventie, maar ook op organisatieniveau. Goede monitoring en supervisie en een draaglijke caseload zijn bijvoorbeeld belangrijk.
Een aantal van deze algemene werkzame factoren speelt een bijzonder grote rol in de hulp aan gezinnen met meervoudige en complexe problemen. Zo stelt de werkgroep dat het waarborgen van de eigen veiligheid juist in deze gezinnen extra van belang is. Voordat de professional naar het gezin toe gaat, moet de beschikbare informatie over het gezin verzameld worden en eventueel navraag bij de politie worden gedaan.
Voor hulp en ondersteuning aan gezinnen met meervoudige en complexe problemen komen, uit bovenstaande interventies en effectief casemanagement, de volgende specifieke werkzame factoren naar voren.
De hulp is intensief en langdurend. Dit komt overeen met de aard en de ernst van de problematiek. Intensief betreft niet alleen de frequentie van het contact, maar ook de bereikbaarheid van de professional.
Er is een grondige analyse van krachten en problemen in het gezin gemaakt die dient als uitgangspunt voor het inzetten van hulp.
De omgang met het gezin dient praktisch van aard te zijn. Zien dat de hulp praktisch effect heeft, draagt er in belangrijke mate aan bij dat de vertrouwensrelatie met de hulpverlener kan groeien, en versterkt de motivatie bij het gezin. Dit is nodig voordat aan onderliggende problematiek kan worden gewerkt.
De hulp wordt in de leefomgeving van het gezin aangeboden, bijvoorbeeld door middel van huisbezoeken. Hierdoor kunnen gezinsleden het geleerde thuis direct in de praktijk brengen en bij de uitvoering ondersteund worden.
Er is aandacht voor de bredere sociale omgeving van deze gezinnen en het sociale netwerk wordt bij de hulp betrokken. Dit betekent dat er ook aandacht is voor achterliggende oorzaken van ongelijkheid en marginalisering, en dat gezinsleden worden gestimuleerd om gebruik te maken van hulpbronnen in hun directe sociale omgeving.
Alle gezinsleden krijgen hulp.
Er is sprake van een goede samenwerking (ketenaanpak) tussen alle betrokken instellingen. Er wordt gezamenlijk een analyse van de situatie gemaakt en een plan van aanpak opgesteld en er is sprake van individuele regie: één hulpverlener is verantwoordelijk voor het gezin en er wordt per gezin één plan gemaakt.
Na afsluiting van de hulp wordt laagfrequentere ondersteuning geboden gericht op het vasthouden van de resultaten.
Bekijk onderstaande video over werkzame elementen van interventies voor gezinnen met multiproblematiek.