Ernstige gedragsproblemen

3. Opvoedingstechnieken

Maak een inschatting van de ernst van de gedragsproblemen op basis van de duur, de frequentie, het aantal situaties waarin het gedrag voorkomt, het aantal verschillende typen storend gedrag, het eveneens vóórkomen van andere problemen bij de jeugdige en/of het gezin en de nadelige gevolgen hiervan.

Zet bij kinderen tot twaalf jaar een ouderinterventie gericht op opvoedingsvaardigheden in. Levert deze onvoldoende op, of zijn de gedragsproblemen bij aanvang al zeer ernstig, bied kinderen van acht tot twaalf jaar dan óók cognitieve gedragstherapie aan. Zet bij jongeren vanaf twaalf jaar gezinstherapie of een multisysteeminterventie in, en cognitieve gedragstherapie.

Creëer situaties die het voor de jeugdige mogelijk maken om gewenst gedrag te laten zien en bekrachtig dit gedrag door complimenten te geven en de jeugdige te belonen. Leer de jeugdige nieuwe vaardigheden aan, negeer ongewenst gedrag en geef alleen in uiterste gevallen een milde straf.

Help de jeugdige vaardiger te worden in het oplossen van problemen, zelfmanagement, het waarnemen van situaties en het trekken van juiste conclusies over oorzaak en gevolg. Laat het achterhalen en uitdagen van storende gedachten over aan hiertoe opgeleide cognitief gedragstherapeuten.

Neem in samenspraak met jeugdige en ouders altijd contact op met school. Stel vervolgens samen met jeugdige, ouders en school één plan op waarin staat hoe de gedragsproblemen worden aangepakt en de jeugdige op school kan blijven.

Gedragsbeïnvloeding volgens de operante leertheorie

Gedrag kan effectief worden veranderd door gebruik te maken van de operante leertheorie. Deze theorie gaat ervan uit dat gedrag wordt beïnvloed door wat eraan voorafgaat en wat erop volgt. Dit wordt weergegeven in het ABC-schema, waarin de B van ‘behavior’ staat voor het gedrag, de A van ‘antecedent’ (of ‘activering event’) voor wat eraan voorafgaat en de C van ‘consequence’ voor wat erop volgt. Beroepsopvoeders die weet hebben van opvoedingstechnieken waarmee zij de antecedenten en consequenties van gedrag kunnen aanpakken, zijn in staat het gedrag van de jeugdige ten goede te beïnvloeden.

Bovenstaande leertheoretische principes vormen ook de basis van veel effectief gebleken oudertrainingen voor jeugdigen met (ernstige) gedragsproblemen.

Wil je hier op reageren of heb je vragen? Neem dan contact met ons op.

Van operante leerprincipes naar opvoedingstechnieken
Opvoedingstechnieken effectief inzetten
Reageer!