Dyslexie

5. Aanpak lees- en/of spellingproblemen bij meer- en anderstaligen

De expertise van professionals

Uit het voorgaande komt naar voren dat het signaleren van lees- en/of spellingproblemen bij meer- en anderstaligen niet eenvoudig is. De grote individuele verschillen bemoeilijken het signaleren van lees- en/of spellingproblemen. Het is belangrijk dat professionals die betrokken zijn bij de signalering, diagnostiek en ondersteuning in staat zijn om lees- en/of spellingmoeilijkheden als gevolg van dyslexie te onderscheiden van problemen die het (logische) gevolg zijn van het tweedetaalverwervingsproces. Een logopedist met kennis van eerste en tweede taalverwerving kan hierin een rol spelen. De professional moet zich bewust zijn van mogelijke onder- én overdiagnose. Om tot een correcte signalering te komen is het belangrijk om evaluatie van de mondelinge taalvaardigheid te integreren in het signaleringsproces van meer- en anderstaligen. Het bieden van extra ondersteuning op niveau 2 en 3 maakt deel uit van het signaleringsproces (zie ook Hoofdstuk 2). Dit betekent dat professionals kennis en expertise moeten hebben van factoren die een rol spelen bij lees- en spellingontwikkeling in een tweede taal en van tweedetaalverwerving in meer brede zin. Ze moeten zich bewust zijn van de verschillende bronnen die voor lees- en spellingmoeilijkheden kunnen zorgen bij meer- en anderstaligen. Een gespecialiseerde tolk kan de lees-en spellingspecialist of gedragswetenschapper hierbij eventueel ondersteunen.

1. Cultureel bewustzijn

Niet alleen kennis van de taal- en leesontwikkeling bij meer- en anderstaligen is van belang, verschillende onderzoekers wijzen ook op het belang van interculturele competentie bij professionals die werkzaam zijn in meertalige contexten. De attitude en oordelen van professionals jegens andere culturele en linguïstische groepen blijken samen te hangen met de verwachtingen die meer- en anderstaligen over hun mogelijkheden ervaren. Als professionals de culturele en linguïstische achtergrond van jeugdigen begrijpen, zijn ze beter in staat om jeugdigen actief bij het leren te betrekken.

Daarnaast kunnen er verschillen bestaan tussen de cultuur van een jeugdige en die van de school. In dat geval kunnen misvattingen ontstaan over de leerhouding, betrokkenheid en (leer)mogelijkheden omdat er verschillen in taalgebruik en interactie in de klas bestaan. Als zulke culturele verschillen bestaan, kan het voorkomen dat de toegepaste instructie en ondersteuning en/of interactie door de leraar en lees- en spellingspecialist onvoldoende aansluit.

Het is dus van belang dat deze professionals een cultureel bewustzijn ontwikkelen in een toenemende meer- en anderstalige context. Dit betekent dat ze relaties kunnen leggen tussen verschillende culturen in termen van begrip, acceptatie en waardering (SLO).

2. Samenvatting

Signalering, diagnostiek en ondersteuning bij lees- en/of spellingproblemen bij meer- en anderstaligen vraagt om kennis en expertise van professionals op het gebied van lees- en spellingontwikkeling in een tweede taal en van tweedetaalverwerving in meer brede zin. Zij moeten in staat zijn lees- en spellingmoeilijkheden als gevolg van dyslexie te onderscheiden van achterstanden die onderdeel uitmaken van het tweedetaalverwervingsproces. Bovendien vraagt het werken in een meertalige context om interculturele competentie bij professionals.

Aanbevelingen
Diagnostiek en behandeling van dyslexie bij meer- en anderstaligen
Reageer!