Bij elke vorm van suïcidaal gedrag is direct ingrijpen vereist vanwege een verhoogd risico op suïcide. Het is hierbij belangrijk om contact te houden, te (blijven) praten met de jeugdige en het onderwerp suïcide bespreekbaar te maken. Professionals die met suïcidaal gedrag of suïcidale uitspraken worden geconfronteerd, moeten het gedrag – hoe ambivalent of ogenschijnlijk onschuldig ook – altijd serieus nemen. Het is belangrijk altijd af te wegen of medisch handelen nodig is. Onderzoek van suïcidaal gedrag is geïndiceerd bij iedereen die met enige overtuiging suïcidale uitspraken doet, of die een suïcidepoging heeft gedaan. Meer informatie over hoe je het gesprek hierover kunt aangaan is te vinden in de online training van 113 Zelfmoordpreventie.
Maar let op: suïcidale mensen brengen hun suïcidegedachten niet altijd uit zichzelf ter sprake.
Doe in de volgende situaties actief navraag naar suïcidegedachten:
bij psychologisch onderzoek en/of in crisissituaties, vooral bij depressieve symptomen;
bij uitingen van wanhoop;
na ernstige verliezen (inclusief verlies van gezondheid) en ingrijpende (traumatische) gebeurtenissen;
op transitiemomenten in de geboden hulp bij psychische problemen, zoals bij wisseling van hulpverlener of bij ontslag na een klinische opname;
bij onverwachte veranderingen, gebrek aan verbetering, of verslechtering van het klinische beeld van een psychische stoornis;
bij een voorgeschiedenis met een doodswens en/of suïcidialiteit;
in elke andere situatie waarin de professional vermoedt dat er sprake kan zijn van suïcidaal gedrag.
Het blijkt dat sommige professionals zich geremd voelen om naar suïcidegedachten te vragen, omdat ze denken dat dit suïcidegedachten en -gedrag in de hand zou kunnen werken. De angst hiervoor is ongegrond. Het is zelfs zo dat het vragen naar dergelijke gedachten de spanningsklachten en suïcidegedachten bij hoog risicogroepen (jongeren met depressieve symptomen of met een voorgeschiedenis van suïcidaal gedrag) doet afnemen. Spreek open over de suïcidale gedachten of suïcidepoging en durf concreet te zijn.