Aanbeveling:
Ondersteun jeugdprofessionals in de omgang met professionele onzekerheid.
Het werken met zorgwekkende radicalisering brengt veel dilemma’s en vragen met zich mee. Zoals: ”weten we als professionals alles wat we moeten weten, hebben we alles gedaan wat gedaan kon worden en wie is verantwoordelijk als het misgaat?” Dit kan leiden tot ‘professionele onzekerheid’. Er zijn verschillende omstandigheden die professionele onzekerheid bij zorgwekkende radicalisering kunnen voeden. Zo is er vaak veel politiek-bestuurlijke aandacht voor zorgwekkende radicalisering. Dat legt extra druk op het professionele primaat waarbinnen jeugdprofessionals werken. Daarnaast brengt het fenomeen radicalisering veel normativiteit met zich mee, namelijk dat professionals vanuit hun eigen referentiekader en normatieve opvattingen over ‘goed’ en ‘slecht’ naar een casus kijken. Dat kan leiden tot onzekerheden over de eigen inschattingen en afwegingen. Ten derde ervaren sommige jeugdprofessionals angst voor het fenomeen radicalisering. Professionals zijn soms bang om het verkeerd te doen en fouten te maken, vanwege de eventuele grote maatschappelijke consequenties.
Organisaties moeten aandacht hebben voor deze professionele onzekerheid, en dit erkennen en benoemen. Jeugdprofessionals dienen zich van hun onzekerheid bewust te zijn en te weten wat bij wie zij hiermee terecht kunnen. Ook moeten ze zich gesteund voelen door hun organisatie en bestuurders. Organisaties kunnen dit waarborgen door onder meer gebruik te maken van de aanbevelingen over professionele eenzaamheid.
De informatie is gebaseerd op de publicatie De Radicaliseringsindustrie van A. Dijkman (2021) en vormt hiervan een verkorte weergave.
De jeugdprofessional die zich bezighoudt met het vraagstuk van radicalisering ziet zich geconfronteerd met de veranderende complexiteit van het fenomeen. Het is niet altijd duidelijk wat men zou moeten weten of waarnaar men zou moeten handelen. Ondanks dat radicalisering in omvang een relatief kleinschalig fenomeen is, kunnen de consequenties ervan een zeer grote maatschappelijke impact hebben. Om deze reden ervaren jeugdprofessionals regelmatig een grote druk en verantwoordelijkheid. Benadrukt moet echter ook worden dat professionele onzekerheid niet door iedere professional ervaren hoeft te worden en dat het werken met zorgwekkende radicalisering niet altijd onzekerheid oplevert. Het is daarom met name van belang dat organisaties bekend zijn met het fenomeen van professionele onzekerheid bij radicalisering en dat zij jeugdprofessionals voorzien van ondersteuning die eventueel ervaren onzekerheid voorkomt of vermindert. Onderdeel van professionele onzekerheid kan zijn de omgang met- en ondersteuning door jeugdprofessionals van ouders met signalen van zorgwekkende radicalisering. Hier kan worden verwezen naar andere richtlijnen voor Jeugdhulp en Jeugdbescherming waarin expliciet aandacht wordt gegeven aan de omgang met- en ondersteuning door jeugdprofessionals van ouders. Zie bijvoorbeeld de Richtlijn gezamenlijk beslissen over passende hulp.
Omstandigheden die professionele onzekerheid bij radicalisering kunnen voeden zijn: