Kernaanbevelingen
- Screen op middelengebruik met behulp van de SMA en de CRAFFT, en gebruik voor jeugdigen met een lichte verstandelijke beperking (LVB) de SumID-Q. Screen tijdens het diagnostische proces, bij de start van het hulptraject, bij evaluatiemomenten, en bij signalen van mogelijk middelengebruik. Met andere woorden: gebruik de genoemde instrumenten structureel in de behandeling en begeleiding van jeugdigen binnen de jeugdhulp en jeugdbescherming (zie ook de werkkaarten 1 en 2, pdf).
- Bij een positieve score op de SMA en/of de CRAFFT of bij een positieve score op de SumID-Q: inventariseer en analyseer de vaardigheden, omstandigheden/omgeving en motivatie rondom het middelengebruik. Gebruik hiertoe de Vragenlijst Analyse Middelengebruik. De antwoorden bieden verschillende aangrijpingspunten voor interventies.
- Laat een verslavingsdeskundige de verslavingsdiagnostiek uitvoeren aan de hand van de DSM-5, voor elk middel afzonderlijk.
- Laat een LVB-deskundige de LVB-diagnostiek verrichten. Wees je bewust van de beperkingen in je communicatie en tempo en zet aangepaste interventies in.
In deze paragraaf wordt een stappenplan aangeboden om de handelingsverlegenheid rond middelengebruik te doorbreken. Het is belangrijk om altijd het eigen professionele oordeel te laten meewegen en bij twijfel advies van deskundigen in te roepen.
In de paragrafen Screenen op middelengebruik en Signaleren en bespreekbaar maken gaan we in op signalering, bespreekbaar maken en screenen. De paragrafen Model van verslavingsgedrag en Analyse van het middelengebruik, aangrijpingspunten voor interventies vormen tussenparagrafen, die uitleggen welke informatie de jeugdprofessional rondom het middelengebruik verzamelt. Vervolgens wordt in Diagnostiek middelenstoornis ingegaan op de diagnostiek.
Signaleren en screenen kan door alle jeugdprofessionals worden uitgevoerd. Diagnostiek van een middelengebonden stoornis zal in veel gevallen binnen de verslavingszorg gebeuren, maar kan ook door een daartoe bevoegd en bekwame gedragswetenschapper binnen de jeugdhulp en jeugdbescherming worden uitgevoerd.
