Specifieke risicofactoren voor seksueel misbruik
De risicofactoren met de sterkst voorspellende waarde bevinden zich binnen het microsysteem (in de omgeving dichtbij de jeugdige). Echter, ook het exosysteem (omgeving verder van de jeugdige af) blijkt een belangrijke voorspeller te zijn van slachtofferschap van seksueel kindermisbruik. Factoren met betrekking tot de ouder-kindrelatie en de houding van ouders ten opzichte van de jeugdige blijken, in tegenstelling tot wat verwacht zou worden, een kleine tot zeer kleine voorspellende waarde te hebben. Specifiek voor slachtofferschap van seksueel misbruik zijn de volgende risicofactoren.
Microsysteem (sterk voorspellend):
- een (verstandelijke) beperking/LVB, chronische ziekte of ontwikkelingsachterstand bij de jeugdige;
- geslacht (meisje);
- eerder slachtofferschap van seksueel geweld bij zowel het slachtoffer zelf als bij broertjes/zusjes;
- andere vormen van kindermishandeling in het gezin;
- ouder(s) heeft/hebben ervaring met kindermishandeling in de eigen jeugd;
- lage SES (sociaal-economische status) van ouder(s);
- risicogedrag van de jeugdige, zoals alcohol- en drugsgebruik en delinquentie of geweldpleging;
- beperkte sociale vaardigheden van de jeugdige;
- overmatig internetgebruik van de jeugdige (denk aan sexting).
Ouder-kindrelatie en de houding van ouders:
- fysieke of emotionele afwezigheid van de moeder (bijvoorbeeld bij verslaving of psychiatrie en (L)VB);
- overmatige bescherming van de jeugdige;
- het ontbreken van een ondersteunende relatie tussen ouder en kind en een tekort aan opvoedingsvaardigheden bij de niet-plegende ouder;
- huiselijk geweld in het gezin, verstoorde interactiepatronen, verstoorde gezinsrelaties;
- gezinssamenstelling (aanwezigheid van een stiefvader).
Exosysteem:
- beperkt sociaal netwerk, geïsoleerd leven;
- wonen in een stedelijk gebied;
- wonen in een omgeving met veel geweld.
Zie ook de Richtlijn Seksuele ontwikkeling voor jeugdhulp en jeugdbescherming.
